Solunum Yolu Tıkanması
Solunum yolu tıkanması solunumu gerçekleştirmek için gerekli olan havanın geçişine engel olacak durumların meydana gelmesidir. Bu durum eğer ilk yardım gerçekleştirilmez ise ölümle bile sonuçlanabilmektedir. Bu nedenle de ilk yardım bilen birisi tarafından hemen müdahalenin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Solunum Yolu Tıkanması Belirtileri
Tam Tıkanma;
- Kişinin renginin morarması
- Kişinin konuşamaması
- Kişinin nefes alamaması
- Kişinin ellerini boynuna götürmesi ve acı çekmesi
Bu belirtilerin meydana gelmesi durumunda hemen bu kişilerin karınlarına baskı uygulamak gerekmektedir. Böylelikle de nefeslerini açarak solunumun devam etmesinin sağlanması gerekmektedir.
Kısmi Tıkanma;
- Sürekli olarak öksürme
- Nefes almaya devam edebilir.
- Konuşma yetisi devam eder.
- Bu noktalarda kişilere dokunulmaması gerekir ve hastanın arka kısmında yer almak gerekir. Öksürmesi için teşvik etmek yeterli olacaktır. Tıkanma olmadan önceki pozisyonda kalması daha uygun olacaktır.
- Solunum ve öksürme durumları zayıflıyorsa ya da kayıp olma ile beraber morarma durumları geliyorsa derhal müdahale etmemek gerekir. Kişilerin bu noktada başlarını havaya kaldırmalarını istemek ve nefeslerini tutturmak gerekir. Ortalama 15 20 saniye sonucunda kendine gelebileceklerdir.
- Belirgin olarak bilinen bir yabancı cisim yerinden çıkması ya da gevşemesi olduysa takma dişler gibi bunları yerinden tamamen çıkarmak gerekir.
- Yabancı cisimler o an görülemiyorsa ve hastanın durumu da her an kötüye gidiyorsa tam tıkanma içerisinde yer alan adımları uygulamak gerekecektir.
Bilinci yerinde olan kişilerde solunum tıkanması olması durumunda yapılacak olanlar;
- Hastanın ayakta ya da oturur pozisyonda olması fark etmez. İstediği gibi durabilir.
- Hasta olan kişinin yan kısmında ya da arkasında yer almak gerekir.
- Bir el ile göğüs kısımları dengelenmeli ve bir yandan da öne eğilmesi sağlanmalıdır.
- Diğer elin topuk kısımları ile sırt kısımlarına hızlı bir şekilde 5 kere art arda vurmak ve kendine gelmesini sağlamak gerekir.
- Eğer o an tıkanıklık durduysa işlem de durmalı ama hala durmadıysa işleme devam edilmelidir.
Hala kişi kendine gelmiyorsa bu noktada kişinin arkasına geçilmeli ve bel kısmından sarılarak havaya kaldırılması gerekir. Böylece tıkanıklık geçme ihtimali olacaktır. - Bir el yardımı ile midenin üst kısımlarına bastırılmalı ve yumruk yapılarak göğüs kemiğinin altına koyulmalıdır. Diğer el ile de bu yumruk sıkıca tutularak kavranılmalıdır. Cisim uzaklaşana kadar kişi 5 ile 7 arasında tekrar havaya kaldır indir yapılır.
- Eğer tıkanıklık açılmazsa yine kişinin sırtına vurularak müdahale edilmelidir.
Solunum yolu tıkanmasında bilinç kapanması yaşanırsa bu süreç içerisinde hastanın sert bir zemine yatırılması gerekir. Şah damarı kısımlarından nabız ve solunum değerlendirmesi yapılmalı ve buna göre kısa süreç içerisinde tıbbi bir yardım istenmesi gerekir. Temel yaşam desteğinin uygulanması hayata getiren adımlardan bir tanesi olmaktadır. Hastanın yan bir şekilde sert zemine yatmış olduğuna da dikkat etmek gerekir. Sırt üstü yatırmak durumun daha kritik olmasına neden olur. Yan bir şekilde yatırılan hastanın bir yandan da sırtına 5 kere vurularak bu cisimlerden uzaklaştırma adımlarının sağlanması gerekir. Bu tür olgular içerisinde daha çok kişilerde hava yollarının tıkanması durumundan şüphelenilir. Eğer hastada böyle bir şüphelenme durumu varsa İlkyardımcılar temel yaşam desteği uygulayarak başlangıç yapmaları gerekir. Kurtarıcı olarak yer alan nefes verildikten sonra hala hava gidişi olmuyorsa tıkanıklık olduğu düşünülmesi saptanır. İlk yardım için gelen kişiler eğer ağız içerisinde yabancı bir cisim görüyorsa çıkarmalı ve direk en yakın hastaneye kaldırılmalıdır. Bu noktada ilk yardım can kurtarabilecek olduğu gibi sorunun büyümesine de neden olabilir. Dikkatli bir şekilde işlemlerin yapılması gerekecektir.